Bu sayfada dersler hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Bu Derste Neler Öğreneceğiz?
Özel ve ortak ihtiyaçların en etkin şekilde giderilmesi için ekonomik faaliyetler ile rasyonel ve etkin bir çözüme bağlanması amaçlanır. Ekonomik faaliyetler ile maksimum fayda yaratarak ihtiyaçların giderilmesi, kaynakların piyasa ve kamu ekonomisinde alternatif kullanım yerleri tercihinin yapılması gerekir. Kamunun ortak ihtiyaçlara yönelik ekonomik faaliyetleri, mali olaylardır.
Ekonomik faaliyetler farklı ekonomik sistemlerde, farklı mali olaylar ve etkiler meydana getirir. Genelde kapitalizm ve sosyalizm olarak sınıflandırılan ekonomik sistemlerden kapitalist sistemin öne çıkan kurumu piyasa ekonomisi, sosyalist sisteminki ise kumanda ya da planlama ekonomisidir. Kapitalist sistemde kişiler ekonomik karar ve davranışlarında özgür olduklarından, mülkiyet kişiseldir. Sosyalist sistemlerde ise tüketicilerin böyle bir özgürlüğü kısmen de olsa olmadığından, mülkiyet toplumsaldır. Kapitalist sistemlerde piyasa ekonomisinin aktörleri kârını, tüketiciler de faydalarını maksimize etme peşindedir. Karma ekonomik sistem denen piyasa ve kamu ekonomisinin bir arada bulunduğu sistemde ekonominin yapısı, hem piyasa ekonomisi (firmalardan) hem de kamu ekonomisinden (kamu kuruluşlarından) oluşur.
Tam rekabet koşulları ve kendi çıkarlarını izleyen rasyonel birey modeline dayanan Neo Klasik iktisat ekolünde, kaynakların etkin dağılıp-dağılmadığına ilişkin en önemli kriter, Pareto Optimalite’dir ve Pareto Optimallik koşulları, üç çeşittir : Değişimde Etkinlik, Üretimde Etkinlik ve Etkin Ürün Karması. Üretim ve tüketim yönünden etkinlik sağlandığında, toplumsal refah maksimize edilir ve rekabet ortamı kaynakları Pareto Optimal biçimde dağıtabilir, ancak gelir dağılımına yönelik yargılarda bulunmaz.
Maliye bilimi, mali olaylar ve mali kurumlarla ilgilenir. Kamu ekonomisinde gerçekleştirilen ekonomik faaliyetler ve onların etkileri, mali olaylardır. Mali olaylar, devletin görevlerini yerine getirebilmesi için gerekli olan mali araçların elde edilmesi, kullanılması ve mali yüklerin toplumda adil bölüşülmesi ile ortaya çıkan ekonomik, siyasi, hukuki ve sosyal etkiler ile ilgilidir. Bu nedenle maliye bilimine yönelik incelemeler, kamu ekonomisinin ve dolayısıyla devletin varlık nedenlerinin incelenmesinden oluşur.
Bu Derste Neler Öğreneceğiz?
Derste iktisadi kriz konusu, teoriden pratiğe ve küresel boyuttan ulusal boyuta ele alınacaktır.
Daha geniş ifadeyle krizlerin genel olarak nedenleri, özellikleri, yayılma yolları ile teorik ve kavramsal arka planı ve kriz kuramları iktisadi doktrinler açısından tartışılacak, Klasik, Keynes, Neoklasik, Marksist, Post Keynesyen vb. görüşlerin ekonomik krizler hakkındaki yaklaşımları analiz edilecektir.
Dünyada yaşanan krizleri tarihsel perspektifte değerlendirmeyi amaçlayan bu ders, daha çok günümüzde etkilerini devam ettiren 2008 küresel kriz üzerine yoğunlaşmakta, 2008’e kadar, 1929 krizi ile başlayan, petrol krizi, Latin Amerika, Asya ve Rusya krizlerini de derinlemesine analiz etmektedir.
Derste ayrıca Türkiye’de yaşanan iktisadi krizler ile küresel krizlerinin Türkiye’ye etkilerini inceleme konusu yapılmaktadır. Ulusal ölçekte 1994 krizi bir başlıkta, 1994 sonrası dönem de 2000 ve 2001 krizi olarak iki ayrı başlıkta değerlendirilmektedir.
Bu Derste Neler Öğreneceğiz?
Maliye ilminin tarihsel süreç içinde gelişimi ve mali olayları ve kavramları tarihsel perspektifte yorumlayabilme bilgi ve yeteneğini kazandırmaktır.
Maliye tarihinin konusu, kapsamı ve genel olarak mali olaylar |
Mali olayların geçirdiği tarihsel aşamalar: İlkçağ, Ortaçağ ve Yeniçağ. Gelişen mali düşünce akımları. |
İslam’da mali olaylar ve kamu gelirleri |
Osmanlı İmparatorluğunda mali sistem; Kamu gelirleri, türleri ve özellikleri. |
Osmanlı’da bütçe, hazine ve mali teşkilat |
Batı toplumlarında mali olayların gelişimi: İngiltere, Fransa, Almanya, Amerika’da maliyenin gelişim süreci. |
Kamu giderlerinin özellikleri, türleri, toplam kamu giderleri içinde ağırlıkları. |
Osmanlı İmparatorluğu’nda kamu gelirleri |
Osmanlı İmparatorluğu’nda kamu giderleri, bütçe ve hazine işlemleri |
Cumhuriyet döneminde 1918-1930 döneminde izlenen maliye olayları |
1930-1939 Döneminde izlenen maliye olayları |
1940-1960 Dönemi maliye politikalarındaki gelişmeler |
1960’tan günümüze maliye politikalarındaki gelişmeler |
